|
Ścinanie - konstrukcje żelbetowe
Ścinanie elementów żelbetowych wg Eurokodu 2
Przy sprawdzaniu nośności na ścinanie stosuje się następujące symbole:
VRd,c - oznacza obliczeniową nośność na ścinanie elementu bez zbrojenia na ścinanie,
VRd,s - oznacza obliczeniową wartość siły poprzecznej, która powstaje, gdy w zbrojeniu na
ścinanie osiąga się granicę plastyczności,
VRd,max - oznacza obliczeniową wartość maksymalnej siły poprzecznej, która może być
przeniesiona przez element - siła ta jest ograniczona przez zmiażdżenie sciskanych
krzyżulców betonowych.
W elementach z nachylonymi pasami definiuje się następujące dodatkowe wartości:
Vccd - oznacza obliczeniową wartość poprzecznej składowej siły w strefie ściskanej, w
przypadku gdy pas ściskany jest nachylony,
Vtd - oznacza obliczeniową wartość poprzecznej składowej siły w zbrojeniu rozciąganym, w
przypadku gdy pas rozciągany jest nachylony.
Nośność na ścinanie elementu ze zbrojeniem na ścinanie wynosi:
W tych częściach elementu, w których VEd ≤ VRd, wyznaczane na podstawie
obliczeń zbrojenia na ścinanie nie jest potrzebne.VEd oznacza tu obliczeniową
siłę poprzeczną w rozpatrywanym przekroju, wywołaną przez obciążenie zewnętrzne i
sprężenie (sprężenie z przyczepnością lub bez przyczepności).
W obszarach, w których VEd>VRd,c należy zastosować zbrojenie na
ścinanie wystarczające do spełnienia wymagania VEd≤VRd.
Elementy nie wymagające obliczania zbrojenia na ścinanie
Wartość obliczeniową nośności na ścinanie VRd,c określają wzory:
lecz nie mniej niż
W powyższych wzorach:
fck - jest wytrzymałością charakterystyczną wyrażoną w MPa,
, lecz nie więcej niż 2,0,
d - jest wysokością użyteczną wyrażoną w mm,
ρl = Asl/(bwd), lecz nie więcej niż 0,02,
Asl - jest polem przekroju zbrojenia rozciąganego, które sięga na odległość
nie mniejszą niż (lbd+d) poza rozważany przekrój,
bw - jest najmniejszą szerokością strefy rozciąganej przekroju (mm),
σcp = NEd/Ac, lecz nie więcej niż 0,2fcd (MPa),
NEd - jest siłą podłużną (w N) wywołaną przez obciążenie lub sprężenie
(przy ściskaniu NEd>0); wpływ odkształceń wymuszonych na NEd
można pominąć,
Ac - jest polem przekroju betonu (mm2),
VRd,c - jest siłą według wzorów powyżej (wyrażoną w N),
CRd,c = 0,18/γC,
kl = 0,15,
Ścinanie elementów żelbetowych wg PN
Założenia podstawowe:
Zakłada się, że element żelbetowy składa się ze strefy ściskanej, strefy rozciąganej (zbrojenia podłużnego)
i strefy ścinania, położonej pomiędzy wypadkowymi sił Fcd i
Ftd
w strefach ściskanej i rozciąganej.
Rys. Ścinanie odcinka belki, schemat rozkładu sił i oznaczenia
Strefa ścinania składa się ze ściskanych, betonowych krzyżulców nachylonych
pod kątem θ do osi elementu i z rozciąganego zbrojenia poprzecznego,
rozmieszczonego w płaszczyznach o rozstawie s, nachylonego pod kątem
α do tej osi.
Kąt α zbrojenia poprzecznego
uwzględnianego w obliczeniach nie może być mniejszy niż
45°, a
kąt θ można
dobierać dowolnie z przedziału określonego nierównością:
Wysokość strefy ścinania jest równa ramieniu sił wewnętrznych
z. Można przyjmować, że w
elementach zginanych i rozciąganych z=0,9d.
Jeżeli nie korzysta się z powyższego
uproszczenia, to za z należy przyjmować
najmniejsze ramię sił wewnętrznych
na rozpatrywanym odcinku, obliczone z pominięciem wpływu ukośnego zbrojenia
na ścinanie.
Naprężenie σc
w ściskanych krzyżulcach betonowych nie powinny przekraczać
ν · fcd, a
naprężenie σs
w zbrojeniu poprzecznym nie powinny przekraczać
obliczeniowej granicy plastyczności tego zbrojenia
fywd.
Stan graniczny nośności jest osiągany wtedy, gdy
σc = ν · fcd
lub σs = fywd.
Nośność na ścinanie i rodzaje odcinków
Obliczeniowa nośność na ścinanie VRd jest równa jednej z trzech nośności:
VRd1, VRd2 lub VRd2,red, VRd3,
gdzie:
VRd1 - nośność obliczeniowa na ścinanie ze względu na
rozciąganie betonu powstające przy ścinaniu w elemencie nie mającym poprzecznego
zbrojenia na ścinanie,
VRd2 - nośność obliczeniowa na ścinanie ze względu na
ściskanie betonu powstające przy ścinaniu w elemencie zginanych,
VRd2,red - nośność VRd2 w elementach obciążonych
dodatkowo siłami ściskającymi,
VRd3 - nośność obliczeniowa na ścinanie ze względu
na rozciąganie poprzecznego zbrojenia na ścinanie.
Nośność VRd2,red oblicza się ze wzoru:
w którym:
dla
dla
dla
W powyższych wzorach σcp jest
średnim naprężeniem ściskającym w betonie
wywołanym w elementach żelbetowych przez siłę podłużną
NSd, a w elementach sprężonych
przez sumę siły podłużnej NSd i podłużnej siły sprężającej Npd.
gdzie:
NSd i
Npd- obliczeniowe wartości sił określone
dla najkorzystniejszego przypadku,
Ac - pole poprzecznego przekroju betonu.
Warunek stanu granicznego nośności jest spełniony wtedy, gdy na każdym odcinku,
który można wydzielić z elementu, spełniona jest nierówność:
w której VSd i
VRd oznaczają odpowiednio
wartość bezwzględną obliczeniowej siły poprzecznej i obliczeniową nośność,
przyporządkowane rozpatrywanemu odcinkowi.
Jeżeli zachodzi bezpośrednie przekazywanie obciążenia belki lub płyty nad
podporę, tzn. jeżeli reakcja podpory działa na dolną krawędź elementu, a
równomiernie rozłożone obciążenie działa na górną krawędź elementu, to
przy sprawdzaniu warunków VSd ≤ VRd1 i VSd ≤ VRd3
na odcinku przypodporowym można za VSd przyjąć największą (co do wartości
bezwzględnej) siłę poprzeczną występującą w odległości d od krawędzi podpory.
W innych przypadka za VSd należy przyjmować największą (co do wartości
bezwzględnej) obliczeniową siłę poprzeczną na rozpatrywanym odcinku.
Te odcinki elementu, na których spełniony jest warunek:
nazywa się odcinkami pierwszego rodzaju.
Odcinki, na których nierówność nie
jest spełniona nazywa się odcinkami drugiego rodzaju.
Zbrojenie poprzeczne powinno spełniać wymagania dotyczące minimum ρw.
Wymagania te mogą być pominięte w elementach takich jak płyty pełne i płyty z
kanałami, gdy konstrukcja tych elementów zapewnia poprzeczne przekazywanie
sił wewnętrznych, pod warunkiem, że nie występują znaczące podłużne siły
rozciągające.
W przypadku gdy obciążenie nie jest przyłożone do górnej części belki lub gdy
reakcja podpory nie jest przyłozona do dolnej części belki, należy zaprojektować
zbrojenie podwieszające, uniemożliwiające zniszczenie przez rozciąganie
wywołane takim układem sił.
Sprawdzenie stanu granicznego nośności na ścinanie elementów
nie obciążonymi siłami podłużnymi polega na wykazaniu, że spełnione są
następujące warunki:
- na odcinkach pierwszego rodzaju
- na odcinkach drugiego rodzaju
Odcinek drugiego rodzaju można podzielić na części i wykonać obliczenia
każdej części w zależności od występującej na niej maksymalnej
siły VSd.
Przy sprawdzaniu elementów obciążonych siłami ściskającymi zamiast
VRd2 przyjmuje się
VRd2,red.
Przy sprawdzaniu elementów obciążonych siłami rozciągającymi przyjmuje się
cotθ=1.
Zbrojenie poprzeczne oraz szerokość rys ukośnych należy sprawdzać
wyłącznie na odcinkach drugiego rodzaju. Należy wykazać, że szerokość
rys ukośnych na tych odcinkach, nie przekracza szerokości granicznej.
Nośność odcinków pierwszego rodzaju
Nośność VRd1 oblicza się ze wzoru:
w którym:
bw - obliczeniowa szerokość strefy ścinania,
k - współczynnik równy 1,0, gdy do podpory doprowadzono
mniej niż 50% rozciąganego zbrojenia przęsłowego, a w innych przypadkach wyznaczany ze wzoru
lecz nie mniej niż 1,0
w którym d oznacza wysokość użyteczną przekroju w metrach,
ρL - stopień zbrojenia wyznaczony ze wzoru
w którym AsL oznacza pole przekroju prętów głównego zbrojenia rozciąganego,
mających długość nie mniejszą niż d+lbd poza rozpatrywanym przekrojem elementu,
lub lbd poza krawędzią podpory,
σcp - naprężenie wyznaczone ze wzoru, lecz nie więcej niż 0,2 fcd.
Nośność VRd2 oblicza się ze wzoru:
w którym:
Nośność odcinków drugiego rodzaju
Elementy o stałej wysokości przekroju
Jeżeli zbrojenie na ścinanie składa się wyłącznie ze strzemion prostopadłych
do osi elementu (tzn. gdy nie stosuje się prętów odgiętych lub pomija się ich
wpływ), to nośności VRd2 i VRd3 oblicza się ze wzorów:
Jeżeli zbrojenie na ścinanie składa się wyłącznie ze strzemion ukośnych, to nośności
VRd2 i VRd3 oblicza się ze wzorów:
Jeżeli zbrojenie na ścinanie składa się ze strzemion prostopadłych do osi elementu
oraz prętów odgiętych, a strzemiona przenoszą co najmniej 50% siły
VSd, to nośności VRd2 i VRd3 oblicza się ze wzorów:
w których:
lecz nie więcej niż
gdzie:
ν - współczynnik według wzoru,
α - kąt nachylenia prętów odgiętych lub ukośnych strzemion,
Asw1 - pole przekroju poprzecznego prętów tworzących jedno strzemię prostopadłe do
osi elementu (np. pole czterech prętów Ø6 w przypadku podwójnych strzemion Ø6),
fywd1 - obliczeniowa granica plastyczności strzemion prostopadłych do osi elementu,
s1 - rozstaw strzemion prostopadłych do osi elementu,
Asw2 - pole przekroju poprzecznego ukośnych strzemion lub prętów odgiętych tworzących
jedną płaszczyznę odgięć,
s2 - średni rozstaw płaszczyzn odgięć lub strzemion ukośnych mierzony wzdłuż osi belki,
fywd2 - obliczeniowa granica plastyczności zbrojenia Asw2.
Zbrojenie podłużne na odcinkach drugiego rodzaju
Zbrojenie podłużne w każdym przekroju poprzecznym elementu powinno być zdolne
do przeniesienia sumarycznej siły rozciągającej
Ftd obliczonej z
uwzględnieniem wpływu siły poprzecznej
ΔFtd. Wpływ siły poprzecznej
na wzrost siły rozciągającej w zbrojeniu podłużnym określa się
według wzoru:
Na długości elementu, gdzie moment zginający nie zmienia znaku, sumaryczna
siła rozciągająca w zbrojeniu podłużnym
Ftd nie może przybierać
większej wartości niż wartość bezwzględna maksymalnej siły rozciągającej
wywołanej działaniem momentu zginającego i siły podłużnej.
Elementy o zmiennej wysokości przekroju
Elementy o zmiennej wysokości przekroju należy sprawdzać na ścinanie zgodnie z warunkiem
przyjmując za VSd wartość VSd,eff określoną wzorem:
gdzie:
VSd - siła poprzeczna wywołana obciążeniem obliczeniowym,
Vccd - równoległa do VSd składowa wypadkowej siły w strefie ściskanej,
Vtd - równoległa do VSd składowa wypadkowej siły w strefie rozciąganej,
Składowe Vccd i Vtd przyjmuje się jako dodatnie, kiedy ich zwrot
jest taki sam jak VSd.
Ścinanie między środnikiem i półkami
Nośność półki przekroju teowego na podłużne ścinanie oblicza się traktując półkę
jako zespół betonowych krzyżulców ściskanych połączonych cięgnami w postaci
zbrojenia poprzecznego. Stan graniczny nośności może być osiągnięty ze względu
na ściskanie krzyżulców lub rozciąganie cięgien.
Podłużną siłę ścinającą na jednostkę długości jednostronnego
połączenia półki ze środnikiem oblicza się według wzoru:
w którym:
ΔFd - zmiana siły podłużnej w półce po jednej
stronie środnika na dlugości odcinka Δx,
Δx - długość rozpatrywanego odcinka.
Siła podłużna w półce, zależnie od rozpatrywanego przekroju, może być ściskająca
lub rozciągająca. Siła ściskająca przenoszona jest przez beton na szerokości
efektywnej beff1 lub beff2 w przekroju z półką ściskaną,
natomiast siła rozciągająca przenoszona jest przez zbrojenie podłużne rozmieszczone
w półce na szerokości efektywnej beff1 lub beff2 w przekroju
z półką rozciąganą.
Długość odcinka Δx przyjmuje się nie większy niż:
- połowa odległości między przekrojami M=0 oraz M=Mmax
- odległość między siłami skupionymi
W belkach swobodnie podpartych oraz ciągłych wartość podłużnej siły
ścinającej vSd można również obliczać ze wzoru:
w którym:
VSd - uśredniona wartość obliczeniowej siły poprzecznej w
belce na rozpatrywanym odcinku ścinania,
z - ramię sił wewnętrznych w belce,
βf - stosunek siły normalnej (ściskającej przenoszonej
przez beton lub rozciągającej przenoszonej przez zbrojenie) w półce po jednej stronie
środnika do siły całkowitej w rozpatrywanym przekroju zginanym.
Stan graniczny nośności półki na ścinanie sprawdza się z warunków:
gdzie:
Asf - pole przekroju prętów zbrojenia poprzecznego w półce
na grubości hf,
sf - rozstaw prętów zbrojenia Asf,
hf - grubość półki,
ν - współczynnik.
Wartość kąta θ przyjmuje się z przedziałów:
dla półki ściskanej,
dla półki rozciąganej.
Zbrojenie poprzeczne określone z warunku nośności płyty na zginanie można
równocześnie uwzględniać przy obliczaniu półki na ścinanie. Stopień zbrojenia
poprzecznego powinien być nie mniejszy niz 0,2%.
|
|