|
Ściskanie - konstrukcje żelbetowe
Ściskanie
Długości obliczeniowe l0 elementów ściskanych można wyznaczać według
zasad mechaniki budowli, jak dla elementów z materiału liniowo sprężystego.
Długości obliczeniowe l0 ścian betonowych wyznacza się z uwzględnieniem
warunków podparcia wzdłuż krawędzi pionowych i poziomych.
Nośność elementów ściskanych należy sprawdzać z uwzględnieniem ich smukłości
i wpływu obciążeń długotrwałych jeżeli zachodzą warunki:
- dla elementów betonowych
(dla przekroju prostokątnego l0/h > 6 )
- dla elementów żelbetowych i sprężonych
(dla przekroju prostokatnego l0/h > 7 )
gdzie:
i - promień bezwładności przekroju betonu w rozpatrywanej płaszczyźnie
Mimośród początkowy i wpływ smukłości
Mimośród początkowy siły ściskającej w stosunku do środka ciężkości przekroju
betonu należy określać według wzoru:
w którym:
ea - niezamierzony mimośród przypadkowy, spowodowany zróżnicowaniem
cech wytrzymałościowych betonu, początkową krzywizną elementu oraz odchyłkami
od założonego usytuowania elementu w konstrukcji itp.,
ee - mimośród konstrukcyjny, równy ilorazowi momentu zginającego MSd
i siły podłużnej NSd wywołanych obciążeniem obliczeniowym.
Wartość niezamierzonego mimośrodu przypadkowego ea należy przyjmować
równą największej z podanych niżej wartości:
- w ustrojach ścianowych i w ustrojach szkieletowych o węzłach nieprzesuwnych,
gdzie lcol - odległość między punktami podparcia elementu; dla słupa
wspornikowego - długość słupa,
lub
- w ustrojach szkieletowych o węzłach przesuwnych dla elementów n-tej kondygnacji
licząc od góry,
- gdzie h - wysokość przekroju betonu w rozpatrywanej płaszczyźnie,
- dla konstrukcji monolitycznych oraz prefabrykowanych ścian i powłok,
- dla konstrukcji prefabrykowanych z wyjątkiem ścian i powłok.
Wartość mimośrodu konstrukcyjnego ee należy określać z uwzględnieniem
możliwości przesuwu węzłów w rozpatrywanym układzie konstrukcyjnym oraz kształtu
wykresu momentów zginających na długości elementu ściskanego.
Gdy nośność elementów ściskanych sprawdzana jest z uwzględnieniem wpływu
smukłości, do obliczeń należy przyjmować wartość momosrodu konstrukcyjnego ee
wyznaczoną z następujących wzorów:
a) gdy elementy występują w układach o węzłach nieprzesuwnych
- przy prostoliniowym wykresie momentów - według wzoru:
lecz nie mniej niż
w którym:
M1Sd, M2Sd - momenty zginające wraz z ich znakami występujące
na końcach elementu, przy czym
- przy krzywoliniowym wykresie momentów - według wzoru:
w którym:
M3Sd - ekstremalna wartość momentu zginającego, występująca na
środkowym odcinku równym 1/3 długości elementu.
Rys. Położenie przekrojów rozpatrywanych przy sprawdzaniu nośności elementów
mimośrodowo ściskanych mających na obu końcach podparcie nieprzesuwne w kierunku
prostopadłym do osi elementu
b) gdy elementy występują w układach o węzłach przesuwnych - według wzoru:
w którym:
MSd - ekstremalna wartość momentu zginającego występująca na długości elementu.
Nośność przekrojów przypodporowych występujących w układach o węzłach nieprzesuwnych
obciążonych momentami M1Sd i M2Sd należy sprawdzać bez
uwględnienia wpływu smukłości.
Wpływ smukłości na nośność ściskanych elementów żelbetowych należy uwzględniać
w obliczeniach przez zwiększenie mimosrodu początkowego e0 do
wartości etot wyznaczonej ze wzoru:
w którym:
Wartość Ncrit należy obliczać według wzoru:
w którym:
Ic - moment bezwładności przekroju betonu względem jego środka ciężkości,
Is - moment bezwładności przekroju zbrojenia względem środka
ciężkości przekroju betonu.
Do wzoru należy podstawić wartość e0/h zależną od mimośrodu obciążenia lecz
nie mniejszą niż:
przy czym wartość fcd podstawia się w MPa.
Współczynnik klt wyrażający wpływ oddziaływania długotrwałego oblicza
się ze wzoru:
w którym:
Φ(∞,t0)- końcowy współczynnik pełzania betonu,
NSd,lt - siła podłużna wywołana działaniem długotrwałej części
obciążenia obliczeniowego.
Nośność elementów ściskanych -
metoda uproszczona
Elementy betonowe
Stan graniczny nośności ściskanych elementów betonowych o przekroju
prostokątnym mozna sprawdzać z warunku
w którym:
Φ - współczynnik, którego wartości podane są w tablicy poniżej,
fcd* - wytrzymałość obliczeniowa betonu na ściskanie w elementach niezbrojonych.
Zastępczą długość obliczeniową leff występującą w tabeli poniżej należy,
przy nieuwzględnianiu wpływu smukłości, przyjmować leff = 0, a przy
uwzględnianiu wpływu smukłości i oddziaływania długotrałego obliczać według
wzoru:
w którym:
klt - współczynnik obliczany ze wzoru powyżej.
Jeżeli nie jest wymagana duża dokładność obliczeń, to w przybliżeniu mozna
przyjąć
leff = 1,3 l0.
Tabela. Wartość współczynnika Φ
leff/h | e0/h |
0,05 | 0,10 | 0,15 | 0,20 | 0,25 | 0,30 |
0 | 0,90 | 0,80 | 0,70 | 0,60 | 0,50 | 0,40 |
8 | 0,86 | 0,76 | 0,66 | 0,56 | 0,45 | 0,35 |
10 | 0,84 | 0,73 | 0,63 | 0,53 | 0,42 | 0,32 |
12 | 0,80 | 0,70 | 0,59 | 0,49 | 0,38 | 0,28 |
14 | 0,77 | 0,66 | 0,55 | 0,45 | 0,34 | 0,24 |
16 | 0,72 | 0,61 | 0,51 | 0,40 | 0,30 | 0,20 |
18 | 0,68 | 0,57 | 0,46 | 0,35 | 0,25 | 0,16 |
20 | 0,63 | 0,52 | 0,41 | 0,31 | 0,21 | 0,13 |
22 | 0,58 | 0,47 | 0,36 | 0,26 | 0,17 | 0,10 |
24 | 0,52 | 0,42 | 0,32 | 0,22 | 0,14 | 0,07 |
Elementy żelbetowe
Przy obliczaniu żelbetowych przekrojów mimosrodowo ściskanych rozróżnia
się dwa przypadki:
- przypadek dużego mimosrodu, kiedy ,
- przypadek małego mimośrodu, kiedy .
Rys. Schemat do obliczania nośności mimośrodowo ściskanego przekroju
żelbetowego w przypadku dużego mimośrodu
Stan graniczny nośności elementów o przekroju mającym przynajmniej jedną
płaszczyznę symetrii, obciążonym siłami dzaiłającymi w tej płaszczyźnie
należy sprawdzać z warunku:
w którym:
MRd1 - moment sił w przekroju względem środka ciężkości zbrojenia As1,
- mimośród siły NSd wzgledem srodka ciężkości zbrojenia As1.
Efektywna wysokość bryły naprężeń ściskających xeff wyznacza się
z równania:
Rys. Schemat do obliczania nośności mimośrodowo ściskanego przekroju żelbetowego
w przypadku małego mmimośrodu
Wartość κs wyznacza się ze wzoru:
Jeżeli środek ciężkości zbrojenia As2 znajduje się dalej od bardziej
ściskanej krawędzi przekroju niż środek ciężkości bryły naprężeń ściskających w
betonie (co dla przekroju prostokątnego oznacza xeff < 2a2),
to stan graniczny nośności należy sprawdzać z warunku:
w którym:
MRd2 - moment sił w przekroju względem środka ciężkości zbrojenia As2,
- mimośród siły NSd względem środka ciężkości zbrojenia
As2.
Słupy uzwojone
Wpływ uzwojenia na nośność słupów może być uwzględniony w obliczeniach jedynie
w wypadku gdy całkowity mimośród siły etot < 0,125dcore,
oraz jeżeli skok linii śrubowej uzwojenia sn spełnia warunki:
Nośność słupów uzwojonych należy obliczać tak jak zwykłych słupów żelbetowych
o średnicy dcore, zastepując jednoosiową wytrzymałość obliczeniową
betonu fcd wytrzymałością betonu rdzenia fcore,cd
wyznaczoną ze wzoru:
w którym:
f*yd - obliczeniowa granica plastyczności stali uzwojenia,
Ast - pole przekroju pręta uzwojenia.
W przypadku gdy smukłość słupa
mimośród siły należy przyjmować równy mimośrodowi początkowemu
e0.
Przy smukłości słupa
mimośród całkowity należy wyznaczać z uwględnieniem wpływu smukłości i obciążeń
długotrwałych.
Rys. Słup uzwojony
Elementy podlegające dwukierunkowemu
ściskaniu mimośrodowemu
Elementy o przekroju symetrycznym względem dwóch osi wzajemnie prostopadłych,
podlegające równoczesnemu działaniu siły podłużnej i momentów zginających działających
w płaszczyźnie obu osi symetrii przekroju, należy obliczać jako elementy podlegające
dwukierunkowemu ściskaniu mimosrodowemu, gdy mimośrody spełniają warunek:
przy czym ex, ey - mimosrody siły podłużnej, odpowiednio w kierunku
osi x i y, względem środka ciężkości przekroju betonowego, obliczone z uwzględnieniem
wpływu smukłości (w odpowiednim kierunku).
Nośność elementów podlegająch dwukierunkowemu ściskaniu mimosrodowemu można sprawdzać
z warunku:
w którym:
NRdx, NRdy - obliczeniowe siły podłużne, jakie mogą być
przeniesione przez rozpatrywany przekrój (nosności obliczeniowe) przy założeniu,
że działają one na mimośrodach początkowych e0x i e0y;
NRd0 - nośność obliczeniowa przekroju obciążonego osiowo, obliczana
bez uwzględnienia wpływu smukłości,
mn - współczynnik korekcyjny o wartości mn = 1,1 jeżeli liczba
prętów w przekroju jest mniejsza niż 8 i jednocześnie
oraz
mn = 1,0 w pozostalych przypadkach.
Rys. Przekrój podlegający dwukierunkowemu ściskaniu mimośrodowemu
|
|