|
Znaki nakazu
Funkcja, kształt i wymiary znaków
Znaki nakazu stosuje się w celu wskazania:
- wymaganego sposobu jazdy na skrzyżowaniu lub innym miejscu, gdzie występuje możliwość zmiany kierunku
jazdy (znaki od C-1 do C-12),
- obowiązku korzystania przez określonych uczestników ruchu z przeznaczonej dla nich drogi (znaki C-13 i C-16),
- obowiązującej na drodze minimalnej prędkości (znak C-14),
- nakazanego kierunku jazdy dla pojazdów z materiałami niebezpiecznymi,
- obowiązku używania łańcuchów przeciwpoślizgowych.
Znaki nakazu nie dotyczą pojazdów szynowych poruszających się zgodnie z
przebiegiem ich trasy.
Znaki nakazu, z wyjątkiem znaku C-17, mają kształt koła o wymiarach oznaczonych na rysunku
i określonych w tabeli poniżej.
Wymiary znaków nakazu (w mm):
|
Grupa wielkości znaków | Średnica d |
Szerokość obwódki g | Moduł a |
W - wielkie | 1000 | 10 | 100 |
D - duże | 900 | 9 | 90 |
S - średnie | 800 | 8 | 80 |
M - małe | 600 | 6 | 60 |
MI - mini | 400 | 4 | 40 |
|
Lista znaków nakazu:
- znak C-1 "nakaz jazdy w prawo przed znakiem"
- znak C-2 "nakaz jazdy w prawo za znakiem"
- znak C-3 "nakaz jazdy w lewo przed znakiem"
- znak C-4 "nakaz jazdy w lewo za znakiem"
- znak C-5 "nakaz jazdy prosto"
- znak C-6 "nakaz jazdy prosto lub w prawo"
- znak C-7 "nakaz jazdy prosto lub w lewo"
- znak C-8 "nakaz jazdy w prawo lub w lewo"
- znak C-9 "nakaz jazdy z prawej strony znaku"
- znak C-10 "nakaz jazdy z lewej strony znaku"
- znak C-11 "nakaz jazdy z prawej lub lewej strony znaku"
- znak C-12 "ruch okrężny"
- znak C-13 "droga dla rowerów"
- znak C-13a "koniec drogi dla rowerów"
- znak C-14 "prędkość minimalna"
- znak C-15 "koniec minimalnej prędkości"
- znak C-16 "droga dla pieszych"
- znak C-16a "koniec drogi dla pieszych"
- znak C-13/16 "droga dla pieszych i rowerów"
- znak C-17 "nakazany kierunek jazdy dla pojazdów z materiałami niebezpiecznymi"
- znak C-18 "nakaz używania łańcuchów przeciwpoślizgowych"
- znak C-19 "koniec nakazu używania łańcuchów przeciwpoślizgowych"
Znaki nakazu - zasady szczegółowe:
 |
Znak C-1 "nakaz jazdy w prawo przed znakiem" stosuje się w celu wskazania kierującym
obowiązku skręcania w prawo przed znakiem, w miejscu, w którym jazda ani na wprost ani w lewo nie
jest możliwa. Znak powinien być umieszczony na przedłużeniu (w jego pobliżu) osi jezdni dla jadących
jezdnią jednokierunkową lub na przedłużeniu (w jego pobliżu) osi prawej połowy jezdni dla jadących
jezdnią dwukierunkową.
Znak C-1 umieszcza się na skrzyżowaniu typu "T", przed wjazdem na drogę jednokierunkową o małym
natężeniu ruchu (do 200 poj./h) z innej drogi lub obiektu przydrożnego. Stosuje się go w tych przypadkach,
w których nie można zastosować znaku C-2.
|
 |
Znak C-2 "nakaz jazdy w prawo za znakiem" stosuje się w celu wskazania kierującym
obowiązku skręcenia w prawo za znakiem. Znak C-2 stosuje się na wlotach, z których na skrzyżowaniu
dopuszcza się ruch pojazdów tylko w prawo.
Na skrzyżowaniu typu "T" znak C-2 umieszcza się na:
- wlocie prowadzącym do drogi jednokierunkowej,
- wlocie prowadzącym do drogi dwukierunkowej, jeżeli konieczne jest wyeliminowanie skręcania pojazdów
w lewo, np. z powodu znacznego natężenia ruchu pojazdów na drodze poprzecznej, a skręcanie w lewo
spowodowałoby utrudnienie ruchu i pogorszenie bezpieczeństwa.
Na skrzyżowaniach o czterech wlotach znak C-2 umieszcza się na wlocie, jeżeli:
- droga poprzeczna jest jednokierunkowa i przejazd na wprost nie jest dozwolony,
- wjazd zarówno w drogę poprzeczną w lewo, jak i w drogę na wprost został zamknięty.
Znak C-2 umieszcza się na drodze dochodzącej do drogi poprzecznej, jeżeli kąt pomiędzy osiami obu
dróg wynosi nie mniej niż 20°.
Jeżeli droga dochodząca do drogi poprzecznej w obrębie skrzyżowania przebiega w łuku poziomym,
wówczas kąt mierzy się między krawędzią jezdni drogi poprzecznej a styczną do osi tej drogi w
punkcie A.
|
|
Znak C-3 "nakaz jazdy w lewo przed znakiem" stosuje się analogicznie jak znak
C-1 w tych przypadkach, w których zachodzi konieczność skierowania ruchu pojazdów w lewo.
Znak C-3 umieszcza się w tych przypadkach, w których nie można zastosować znaku C-4.
Znak C-3 należy stosować na skrzyżowaniach typu "T" w przypadkach, gdy droga poprzeczna jest
dwujezdniowa. Znak ten umieszcza się na przedłużeniu osi jezdni lub jej prawej połowy.
|
|
Znak C-4 "nakaz jazdy w lewo za znakiem" stosuje się w celu wskazania kierującym
obowiązku skręcenia w lewo za znakiem. Znak C-4 stosuje się na wlotach, z których na skrzyżowaniu
dopuszcza się ruch pojazdów tylko w lewo. Na skrzyżowaniu typu "T" znak C-4 umieszcza się na:
- wlocie prowadzącym do drogi dwukierunkowej,
- wlocie prowadzącym do drogi dwukierunkowej, jeżeli konieczne jest wyeliminowanie skręcania
pojazdów w prawo.
Na skrzyżowaniach czterowlotowych znak C-4 umieszcza się na wlocie, jeżeli:
- droga poprzeczna jest jednokierunkowa i przejazd na wprost nie jest dozwolony,
- wjazd zarówno w drogę poprzeczną w prawo, jak i w drogę na wprost został zamknięty.
|
|
Znak C-5 "nakaz jazdy prosto" umieszcza się na skrzyżowaniach w szczególności, jeżeli:
- skręcanie pojazdów w prawo i w lewo utrudnia w znacznym stopniu ruch pieszych,
- natężenie ruchu pojazdów na drodze poprzecznej jest znaczne i skręcanie w tę drogę byłoby
utrudnione lub zagrażałoby bezpieczeństwu,
- na drodze poprzecznej ruch został zamknięty znakami B-1 lub B-2.
Znak C-5 stosuje się też na drodze dochodzącej do drogi poprzecznej, jeżeli kąt między osiami obydwu
dróg lub pomiędzy osią drogi dochodzącej a krawędzia jezdni drogi poprzecznej jest mniejszy od 20°.
Poza skrzyżowaniami znak C-5 stosuje się w miejscach krzyżowania się kierunków ruchu, jeżeli konieczne
jest wyeliminowanie skręcania pojazdów, np. skręcania w lewo do obiektów przydrożnych, stacji paliw itp.
|
|
Znak C-6 "nakaz jazdy prosto lub w prawo" stosuje się w celu wskazania kierującym
obowiązku jazdy na wprost lub w prawo.
Na skrzyżowaniu, na którym w organizacji ruchu nie przewidziano skręcania z wlotu w lewo, stosuje
się na tym wlocie znak B-21. Jeżeli na skrzyżowaniu o więcej niż czterech wlotach należy zabronić
skręcania w lewo w dwie sąsiednie drogi, to umieszcza się odpowiednio znak C-6 i - ewentualnie -
dla przeciwnego kierunku, znak C-7.
|
|
Znak C-7 "nakaz jazdy prosto lub w lewo" stosuje się w celu wskazania kierującym obowiązku jazdy
na wprost lub w lewo.
Na skrzyżowaniu, na którym w organizacji ruchu nie przewidziano skręcania z wlotu w prawo, stosuje się
na tym wlocie znak B-22. Jeżeli na skrzyżowaniu o więcej niż czterech wlotach należy zabronić
skręcania w prawo w dwie sąsiednie drogi, to ummieszcza się odpowiednio znak C-7 i -ewentualnie - dla
przeciwnego kierunku ruchu, znak C-6.
|
|
Znak C-8 "nakaz jazdy w prawo lub w lewo" stosuje się w celu wskazania kierującym obowiązku skręcenia
w prawo lub w lewo.
Znak C-8 umieszcza się przed skrzyżowaniem, gdy geometria skrzyżowania lub przyjęta
organizacja ruchu uniemożliwia przejazd pojazdów na wprost przez skrzyżowanie.
|
|
Znak C-9 "nakaz jazdy z prawej strony znaku" stosuje się w celu wskazania kierującym obowiązku
ominięcia wysepki (przeszkody na jezdni) po jej prawej stronie. Na pasach ruchu
z prawej strony znaku nie może być dopuszczony ruch z przeciwnego kierunku.
Znak C-9 umieszcza się w pasie dzielącym drogi dwujezdniowej, jeżeli szerokość pasa
jest równa lub mniejsza od 6 m; w takim przypadku nie stosuje się znaku B-2.
|
|
Znak C-10 "nakaz jazdy z lewej strony znaku" stosuje się w celu wskazania
kierującym obowiązku ominięcia wysepki (przeszkody w jezdni) po jej
lewej stronie.
Znak ten można umieścić zarówno wtedy, gdy ruch po lewej stronie wysepki
jest jednokierunkowy, jak i dwukierunkowy.
|
|
Znak C-11 "nakaz jazdy z prawej lub lewej strony znaku" stosuje się w celu
wskazania kierującym możliwości ominięcia wysepki (przeszkody w jezdni) z
dowolnej jeje strony, nie powodując zmiany zamierzonego kierunku jazdy. Po
prawej stronie znaku nie może być dopuszczony ruch z przeciwnego kierunku.
Nie należy stosować znaku C-11, jeżeli zastosowano tablicę U-4.
Znak C-11 umieszcza się:
- przed skrzyżowaniami, przez które możliwy jest przejazd dwoma jezdniami
w tych samych lub różnych poziomach,
- na początku wysepki lub przeszkody dzielącej jezdnię.
|
|
Znak C-12 "ruch okrężny" stosuje się na skrzyżowaniach dróg w celu wskazania
kierującym, że ruch pojazdówodbywa się dookoła wyspy w kierunku wskazanym
na znaku.
Znak C-12 stosuje się łącznie ze znakiem A-7 i umieszcza się na każdym wlocie.
Znak C-12 umieszcza się w odległości do 25 m przed skrzyżowaniem. Nie umieszcza
się znaku C-12 przed takimi skrzyżowaniami z ruchem dookoła wyspy, przez
które przebiega dodatkowo odcinek jezdni przecinający wyspę centralną, lub
w przypadkach kiedy jednej z dróg przyznano pierwszeństwo.
|
|
Znak C-13 "droga dla rowerów" stosuje się w celu wyeliminowania z drogi innych
niż rowery pojazdów.
Znak ten umieszcza się bezpośrednio przy wjeździe na drogę
dla rowerów. W przypadku gdy droga dla rowerów znajduje się z jednej strony
jezdni ogólnodostępnej i znak C-13 nie jest widoczny z jezdni, należy przy
niej umieścić znak B-9.
|
|
Znak C-13a "koniec drogi dla rowerów" stosuje się w celu wskazania miejsca, w
którym kończy się droga dla rowerów i następuje włączenie do jezdni, na której
odbywa się ruch innych pojazdów.
Znak C-13a stosuje się przed miejscami, gdzie ciąg rowerowy kierowany jest
na drugą stronę drogi, a warunki lokalne nie pozwalają na bezpieczne
wyznaczenie przejazdu rowerzystów. W takim miejscu rowery powinny być
przeprowadzana po przejściu dla pieszych.
|
|
Znak C-14 "prędkość minimalna" stosuje się w celu niedopuszczenia jazdy
z prędkością mniejszą niż wskazana na znaku liczba kilometrów na godzinę.
Znak C-14 umieszcza się na drogach, na których zaobserwowano, że kierujący
zmniejszają prędkość jazdy np. z powodu dużej atrakcyjności widokowej otoczenia lub
innych przyczyn nie wynikających ze stanu technicznego i geometrii drogi.
Dotyczy to zwłaszcza dróg dwukierunkowych o dwóch pasach ruchu. Jeżeli na odcinku
drogi, na którym ma obowiązywać znak C-14, występują skrzyżowania, należy przeprowadzić analizę,
czy minimalna prędkość powinna obowiązywać do skrzyżowania, czy też powinna być odwołana przed
skrzyżowaniem. Nie dopuszcza się obowiązywania minimalnej prędkości na odcinku, na którym występuje
przejście dla pieszych oraz na wlocie drogi podporządkowanej. Dla odwołania minimalnej
prędkości stosuje się znak C-15.
|
|
Znak C-15 "koniec minimalnej prędkości" stosuje się dla zaznaczenia miejsca, w
którym nakaz jazdy z minimalną prędkością wskazaną znakiem C-14 przestaje obowiązywać.
Umieszczenie znaku C-15 jest jedynym sposobem odwołania minimalnej prędkości.
|
|
Znak C-16 "droga dla pieszych" stosuje się w celu wyeliminowania z drogi ruchu pojazdów i
dopuszczenia wyłącznie ruchu pieszych. Znak ten umieszcza się na początku drogi (ciągu) przeznaczonej
wyłącznie dla pieszych.
Znak C-16 umieszcza się przede wszystkim na drogach położonych np. w centrach handlowych miast, na
których występuje znaczne natężenie ruchu pieszego - gdzie wyeliminowanie ruchu pojazdów wpłynie
znacząco na poprawę bezpieczeństwa pieszych i ułatwi im korzystanie z drogi.
Znak C-16 umieszcza się również w osiedlach mieszkaniowych, na drogach publicznych, których
przeznaczenie (tylko dla pieszych) może budzić wątpliwooeci. Znaku tego nie umieszcza się na
chodnikach oraz innych drogach, których przeznaczenie dla pieszych jest oczywiste.
|
|
Znak C-16a "koniec drogi dla pieszych" stosuje się w celu wskazania miejsca, w którym kończy
się droga przeznaczona wyłącznie dla pieszych oznaczona znakiem C-16.
|
|
Znak C-17 "nakazany kierunek jazdy dla pojazdów z materiałami
niebezpiecznymi" stosuje się, jeżeli konieczne jest wskazanie kierunku przejazdu
pojazdów przewożących określone w odrębnych
przepisach materiały niebezpieczne w ilościach, dla
których wymagane jest oznakowanie pojazdu tablicami
ostrzegawczymi barwy pomarańczowej.
Przy zastosowaniu znaku C-17 nie jest konieczne oznakowanie znakami B-13a tych wylotów ze
skrzyżowania, na które zabroniony jest wjazd pojazdów przewożących materiały niebezpieczne.
Na znaku C-17 umieszcza się znaki C-2, C-4 lub C-5, jeżeli za skrzyżowaniem tylko na jednej drodze
dopuszczony jest wjazd pojazdów przewożących materiały niebezpieczne, a znaki C-6, C-7 lub C-8, jeżeli
przewóz materiałów niebezpiecznych dopuszczony jest na dwóch drogach za skrzyżowaniem. Znak C-17 może
być stosowany na dużych placach postojowych, terminalach odpraw celnych itp. w celu wskazania
kierunku do miejsc postojowych przeznaczonych dla pojazdów przewożących materiały niebezpieczne.
|
|
Znak C-18 "nakaz używania łańcuchów przeciwpoślizgowych" stosuje się okresowo na
drogach, na których w czasie opadów śniegu występują znaczne trudności do poruszania się pojazdów
niewyposażonych w łańcuchy przeciwpoślizgowe.
Jeżeli nakaz dotyczy tylko określonych pojazdów, pod znakiem umieszcza się odpowiednią tabliczkę T-23.
Znak C-18 zaleca się stosować jako składane lub na tablicach o zmiennej treści, odsłaniane tylko w czasie występowania
śniegu lub zasłaniane po usunięciu śniegu.
Przed odcinkami, na których zastosowano znak C-18, za skrzyżowaniem lub wyjazdem z parkingu umieszcza się znak F-5
uprzedzający o nakazie używania łańcuchów przeciwpoślizgowych, odsłaniany wraz ze znakiem C-18.
|


|
Znak C-13/16 "droga dla pieszych i rowerów" stosuje się w celu oznaczenia dróg tylko dla pieszych
i kierujących rowerami. Na znaku tym umieszcza się jednocześnie symbole znaków C-13 i C-16.
Wspólne użytkowanie drogi przez pieszych i rowerzystów może być stosowane, jeżeli natężenie ruchu pieszego nie
przekracza 450 osób/h, a natężenie rowerów nie przekracza 50 rowerów/h lub też ruch pieszy jest nie większy niż
50 osób/h, a ruch rowerów - nie przekracza 250 rowerów/h.
Na rysunku poniżej pokazano zależność natężenia ruchu dla ustalenia wspólnego użytkowania drogi przez pieszych i
rowerzystów. Zakreskowane pole przedstawia zakres możliwości stosowania wspólnej drogi dla pieszych i rowerzystów.
W przypadku gdy ruch rowerów powinien odbywać się tylko po jednej stronie drogi dla pieszych i rowerów, symbole
rowerów i pieszych oddziela się kreską pionową.
Jeżeli droga dla pieszych i rowerów rozdziela się na dwie osobne drogi przeznaczone jedna dla rowerów, druga dla
pieszych, na początku każdej z dróg, umieszcza się odpowiednio znaki C-13 i C-16.
Jeżeli na drodze konieczne jest dopuszczenie ruchu pojazdów innych niż rowery np. pojazdów zaopatrzenia, nie stosuje
się znaku C-13/16. W takich przypadkach stosuje się znak B-1 z tabliczką T-22 oraz tabliczkę wskazującą, jakich
innych pojazdów zakaz nie dotyczy.
|


|
Znak C-13a/16a "koniec drogi dla pieszych i rowerów" stosuje się w celu oznaczenia końca dróg tylko dla pieszych
i kierujących rowerami. Na znaku tym umieszcza się jednocześnie symbole znaków C-13 i C-16.
|
|
Znak C-19 "koniec nakazu używania łańcuchów przeciwpoślizgowych" stosuje się w miejscu,
w którym warunki terenowe umożliwiają jazdę bez konieczności stosowania łańcuchów przeciwpoślizgowych.
Podobnie jak znak C-18 znak C-19 zaleca się stosować jako składany lub na tablicy o zmiennej treści i zasłania się
wraz ze znakiem C-18.
|
|
|